Bijna

Door Guido Jansen

Het vlaggenschip van Dubbelschaak heeft haar eerste wedstrijd bijna gelijk gespeeld. Bijna. De wedstrijd was ook bijna in een 8-0 nederlaag geeindigd. Bijna. Zoals wel vaker op ons nivo waren de meeste partijen swingpartijen. Swing als in swing states, en sommige partijen waren in opzet ook best wel swingend, in opzet dan. En bijna waren enkele partijen zomaar onze kant op geswingd, bijna dan.

Maar eerlijk gezegd, was de kans op 8-0 groter dan op een gelijkspel. Veel swingde er wel, de carnavalsmuziek achter de bar bijvoorbeeld, maar goed was het van onze kant zeker niet. En ook zoals wel vaker het was vooral de hardheid die ontbrak. Was er net een stelling omgebogen van erg slecht naar veel beter, dan werd er direct daarna weer iets overzien. Deze eerste wedstrijd was dan ook echte bijna wedstrijd, we deden bijna mee. Als verslaggever mocht ik bijna onze teamleider citeren, hij zei bijna letterlijk dat deze nederlaag natuurlijk wel ingecalculeerd was. Bijna dan. In werkelijkheid was hij bijna net zo boos als de voetbal bondscoach na een keurige 2-1 nederlaag tegen de wereldkampioen. Het weggeven van punten was geheel onnodig en ik ben erg boos. Bijna zei onze Rob hetzelfde, bijna dan.

Voordat ik langs de borden ga, moet ik nog wel even vertellen dat we bijna in onze zwakste opstelling sinds jaren mochten aantreden. Natuurlijk is Camiel verdwenen. Gezellig terug naar Voerendaal. Mountainbiken, fietsen en bierdrinken. Tsja, deze overstap lijkt me eigenlijk wel logisch. Bijna dan, alleen moet je voor de echte gezelligheid natuurlijk in Brabant zijn. Ook onze enige titelhouder, grootmeester in correspondentieschaak!, Peter speelt niet meer vast in het eerste. De uitwedstrijden werden steeds meer een belasting voor onze bijna pensionado. Vooral de combinatie met het werk en het prive leven zijn zwaar als je bijna klaar bent met werken. We blijven met smart wachten op Peter. De schaker met misschien wel het beste inzicht van ons allemaal (al is daar natuurlijk bijna niets voor nodig ..), gaat dit seizoen hopelijk nog wel af en toe mee doen. Deze ronde was Peter overigens gewoon afwezig wegens vakantie, tjsa dat moet natuurlijk ook nog. Ook vaste spelers Michel en Michiel waren bijna op tijd terug van hun vakantie, bijna dan. Dat kan een klein clubje als Dubbelschaak natuurlijk niet allemaal opvangen. Gelukkig wilde de krakkemikkige familie Heistek ons uit de nood helpen. Hans was net aan staar geopereerd. Het schaakt best lastig als je niet alles goed kan zien en zoon Niels, onze topinvaller en bijna vast waarde, had zelfs een kaakontsteking opgelopen. Hij kreeg bijna dezelfde superschaakmedicijnen waar ik 2 seizoen geleden zo goed op schaakte. Bijna. Misschien een andere arts Niels? Niels kreeg morfine als medicijn, ook wel lekker natuurlijk, maar er valt bijna niet mee te schaken.

De voorbereiding van ons “team” was dan ook bijna perfect, bijna dan. Gelukkig was het in de auto bijna nog wel gezellig. De grafstemming werd al snel omgebogen toen er bijna leuke grapjes werden gemaakt over mijn schaaktechnische uitstap naar de interne van nota bene de Vughte Toren. Ietsjes minder nivo dan de interne van Dubbelschaak en dat allemaal alleen maar omdat er een computer af en toe meeschaakt in de interne competitie van DS en omdat ik daar, reglementair, zelfs nooit tegen ingedeeld kan worden. Dus waarom nou toch deze overstap? En waarom doet die bijna stugge en erg vasthoudende computerhater dan niet gewoon mee met de topcompetitie, daar mag de computer niet eens aan meedoen. Ja, jongens, ook de schrijver van dit verslag weet niet alles. Keuzes, soms moet je wat in het leven. Rust, geen gezeur en bitterballen om 22.00 uur zijn voorlopig wel wat redenen. En ach het geeft tenminste ook weer wat munitie voor grapjes, dat is ook wat waard.

Zoals gezegd, was de grafstemming bijna verdwenen voordat de match begon, bijna dan. Deze stemming kwam echter snel weer terug toen onze invaller op de 11^e zet en na nog geen half uur stukjes verkeerd zetten op mocht geven. Tsja, dat begint natuurlijk bijna leuk aan de match. Bijna dan. Maar dat komt later. Voor de verandering begin ik aan de wedstrijdbespreking gewoon van bord 1 naar bord 8. De verschillen tussen deze partijen waren overigens wel bizar. Duurde de partij aan bord 8 welgeteld 11 zetten en een half uur, de heren op bord 1 speelden een marathonpartij van 107 zetten in ongeveer 6 uur! De langste partij van Job ooit, al kan ik mijzelf nog wel een partij tussen Job en mijzelf herinneren die tot 01.30 uur in Rembrandt werd gespeeld, deze partij werd uiteindelijk afgebroken (!), omdat ik toch nog een keer naar huis moest, maar dat terzijde. Met de increment van 30 seconden per zet, is de partij zelfs in Roosendaal, waar de wedstrijd om 12.00 uur begint, nog erg laat klaar. Los van de man die na een half uur zijn koning omlegde was de rest van het team ongeveer om half vier klaar met de partijen en zelfs met de analyses. Het toreneindspel van Job duurde bijna tot 6 uur, bijna. Het was maar goed dat Peter er niet bij was vandaag. Bijna 2,5 uur wachten op een teamgenoot, in de carnavalsmuziek en in een grafstemming, was zelfs voor de rest van team bijna niet leuk meer. …

Op bord 1 werd onze clubkampioen eigenlijk gewoon in de opening al overspeeld en dat gebeurt hem bijna nooit. Na afloop werden bijna direct de openingsboeken geraadpleegd. Toch was de zwarte opzet wel logisch en consequent. Het leek bijna wel of zwart dit al vaker gespeeld had. Hoe dan ook, pion kwijt, positioneel overspeeld en een waarschijnlijk verloren stelling. Alle teamgenoten al aan het bier. Op karakter probeerde Job er nog iets van te maken. Dat hij hier nog de kans voor kreeg kwam natuurlijk ook omdat de tegenstander in de periode na de opening steeds bijna de meest optimale zetten deed (in de analyse vonden we bv al snel een veel betere a5!, die pion kon Job dan bijna aanvallen, maar dan zou hij echt mat zijn gezet met Df3 en Td1), maar er waren meerdere wegen naar de winst voor de tegenstander. Hier speelde de tegenstander dus bijna optimaal. Er kwam een toreneindspel met minus pion voor Job op het bord. Voor onze stervelingen was dit natuurlijk niet goed te beoordelen. Er waren 2 mogelijkheden of onze man ging verliezen of remise maken. Erg lastig.

In de geest van de wedstrijd deed Job nog een bizarre remise claim. Hij dacht dat er 3x dezelfde stelling op het bord stond. Bij reconstructie bleek dat nog niet eens 1x te zijn voorgekomen, wel 1x eerder was de stelling op het bord, maar toen was de andere kleur aan zet en volgens de reglementen is dat in het schaken dan echt een andere stelling. Hoe dan ook, deze claim was bijna goed, maar in het echt sloeg het nergens op en dat is eigenlijk wel een goede samenvatting van de wedstrijd. Goed geprobeerd, maar kansloos.

Achteraf vind ik het eigenlijk wel raar dat Job voor deze claim maar een zeer lichte tijdstraf kreeg, de tegenstander kreeg 30 seconden extra op de klok erbij, nu leek een strafkamp naar de chesstrain voor deze overtreding mij wel een beetje te zware straf. En openbare geseling tijdens een schaakmatch gaat ook wat ver. Maar verplicht op een dinsdagavond een zeskamp tegen komo “schaken” lijkt mij toch wel een betere sanctie, ik zal nog eens met het bestuur overleggen of deze sanctie niet bij een verkeerde claim in de interne ingevoerd kan gaan worden. Dat zal ze leren die dubbelschakers die zomaar remise gaan claimen in een unieke stelling!

Uiteindelijk werd Job trouwens nog wel beloond voor zijn vechtlust. Gewoon niet opgeven, blijven zoeken. Dat is de weg. Wel een beetje jammer dat de rest van het team dit keer helemaal niet thuis gaf, maar onze topspeler gaf hier natuurlijk wel het goede voorbeeld voor de rest van het seizoen. Clubkampioen, eerste bordspeler, hoogste ratinghouder, chauffeur, reisleider, lichtend voorbeeld, wat is Job eigenlijk niet? Overigens had Job natuurlijk wel een licht ratingoverwicht en hij had wit, dus echt goed was het resultaat niet te noemen, maar qua werklust en karakter natuurlijk bijna een 10 voor onze topper.

Voor mijn eigen partij heb ik niet zoveel woorden nodig. Het was de meeste saaie partij van de dag. De tegenstander speelde theorie van heel lang geleden. Qua leeftijd haalden beide spelers zeker de 100 jaar en zo oud was de variant ook ongeveer wel. Inmiddels hadden meerdere goede schakers (ik dacht dat Ivanchuk 1 van de eersten was) de zwarte verdediging helemaal uitgeplozen en dit was zelfs door de pc gecontroleerd en goed gekeurd. Zelf koos ik een saaie variant en de witspeler koos in deze variant dus ook nog voor een remise variant. Het werd dus bijna schaken, bijna dus. Tot 2 zetten voor het einde was het bij mij allemaal nog bekend. In een hele zaterdag heb ik dus maar 2 zetten zelf verzonnen en de rest gereproduceerd. Wel een verschil met de werklust van het eerste bord. Vooral door mijn partij was het een zekerheidje dat we geen 8-0 konden verliezen en dat was ook wel fijn, al was het voor het team misschien wel iets beter geweest als ik ook nog geprobeerd te schaken, deze dag.

Op bord 3 was er een ongelijke strijd tussen de teamcaptains. Allebei aardige gasten. Leuk, gezellig, vrolijk. Weinig verschillen tussen deze twee. Alleen kan de een best wel goed schaken en de ander bijna ook.

Natuurlijk vergat Rob h3 in te lassen, maar misschien was het verschil in niveau wel zo groot dat als hij h3 als extra zet had mogen spelen hij ook nog kansloos had verloren. Dat zou een leuk experiment zijn geweest, nu duurde het nog best wel lang voordat Rob opgaf, maar een partij was het al een tijdje niet meer en is het volgens mij bijna ook nooit geweest.

Brent zat een beetje in een hoekje verstopt. Tijdens de match kon ik zijn partij dus niet zo goed volgens. Gelukkig hebben we zijn nieuwe huis mogen inwijden in de analyses na afloop van de wedstrijd. Prima chinees daar, alleen net als onze bord 7 speler moeten ze misschien iets meer aan beter time management gaan doen? Mooi huis Brent, veel geluk toegewenst.

In de partij ging Brent eigenlijk verder met zijn gepruts van afgelopen seizoen. Een prima, originele opzet van de partij. Brent kwam met zwart aan een mooi plusje. Maar in plaats van dat rustig uit te bouwen (bv eerst Dg4 om h3 uit te lokken), dacht hij al zo goed te staan dat hij direct kon gaan offeren. Jeugdig optimisme is dit inmiddels niet meer. Daar heeft hij de leeftijd niet meer voor. De winstdrang is natuurlijk prima. De wijze les dat niets zo moeilijk is als het winnen van een gewonnen stelling is misschien nog wel aan Brent besteed. De partij is pas over als het over is en niet eerder. Goed staan is leuk, maar daar heb je natuurlijk niet zo veel aan als je daarna je concentratie laat verslappen. Na het offer had onze man gewoon minder materiaal en ook was het initiatief plotseling helemaal verdwenen. De tegenstander maakte het prima en snel af. Partij had anders af kunnen lopen. Brent was er bijna, maar dat is dus niet genoeg.

Een bord lager was Wil er ook bijna. Bijna, maar niet helemaal dus. Wil kwam heel goed uit de opening. Had allerlei kansen tegen de vijandelijke koning. Teveel mogelijkheden. Eerst h4, of Pg5, of eerst ook de andere toren via a4 erbij halen. Teveel bijna´s voor onze nieuwe man. En iets te weinig winstdrang misschien. Goed staan is prima en dan geconcentreerd blijven is nog beter, maar dan moet je nog wel zetten gaan doen. Remise in een erg goede stelling, is dan wel jammer.

Op bord 6 speelde onze bijna blinde man. Hans speelde eigenlijk wel prima. Een systeem wat hij ook met zijn ogen dicht al bijna zijn hele schaakleven speelt. Dat is wel makkelijk. Dan hoef je de zetten van de tegenstander niet eens te zien. Dat hoefde in dit geval ook echt niet. Hans zette zijn stukken keurig op gevoel naar de goede velden en kwam dan ook wel goed te staan. Als hij ipv het weggeven van materiaal iets als Pe4 had gedaan had hij met zwart gewoon beter gestaan. Als en bijna zijn woorden die een beetje op elkaar lijken.

Bijna stond Hans dus beter, helaas zag hij dit niet. Hij kon door zijn staar natuurlijk ook niet zoveel zien. Wat hij uiteindelijk overzag was ook een lange lijn. De witte dame van c1, tsja wat doet dat ding ook daar, met blindschaken, verwacht je dat ding toch ook gewoon op d1? pende de zwarte pion op c5, omdat er ook nog een zwarte koning op c8 staat. Dat is allemaal best wel veel en lastig als je niets kan zien. Afijn. Wit speelde Pd4, en dat paard kon dus bijna geslagen worden door de zwarte pion op c5, bijna dus en daarmee won wit een kwaliteit. Iets wat door een verder gezichtsverlies van Hans zelfs direct een volle toren werd. Ja jammer, verder had ik niet zoveel van deze partij gezien, maar Hans dus ook niet. Hans sterkte met het oog.

Martien speelde op 7 tegen een veel lager gerate tegenstander. Ook de tegenspelers hadden moeite een volwaardig team op de been te brengen, bijna was het hen niet gelukt. Ja, ja, bijna dus. Een gouden regel tegen een op papier veel mindere tegenstander is gewoon goede zetten doen, niet te lang denken en vooral altijd doorgaan. Maar geheel trouw aan zijn eigen agressieve speelstijl offerde Martien al heel snel een pion, hij kreeg daar eigenlijk wel wat te weinig voor terug. Met briljant agressief spel (g4! en Lg2!) was de compensatie plotseling wel daar. En dat was bijna genoeg, bijna dus. De tegenstander deed een wat mindere zet (Pb6, de verkeerde kant op) en plots stond Martien heel goed. En bijna konden we hier een punt halen, bijna. Het hele concept met pionoffer en g4 had Martien helaas zoveel tijd gekost (time management is ook een onderdeel van het schaken) dat hij vanaf 20 ofzo nog maar 3 minuten over had. En net op het moment dat hij met h5 kon gaan oogsten (dit was een stukoffer, maar wel een direct winnende, a4, hxg6, axb3, Th8+ krijgt niet eens een uitroepteken omdat het te simpel is, maar werd toch in tijdnood overzien door onze man) deed hij zelf aan de verkeerde kant van het bord een zet (a4). Dit was dus weer zo´n kantel of swing moment. Net dat de partij was gekanteld, liet Martien de partij weer terug kantelen. Jammer, het was wederom bijna. Wonderbaarlijk knap wist de tegenstander de partij daarna trouwens af te maken, dat deed hij wel goed. En ook niet bijna goed dus, dat was wel het verschil in de match. De partij kantelde daarna niet meer terug.

En dan hadden we nog een persoon op bord 8 zitten. Hiervoor geef ik het woord aan Michel zelf:

 

Ik had zin in deze partij al had ik vooraf wel het vermoeden dat het gezien het verschil in rating wel een nul zou worden. Maar laten we de huid duur proberen te verkopen. Mijn zoon was er die middag bij met diverse boeken spellen etc. Ik had hem aangegeven dat het minimaal 4 uur zou gaan duren, hopende op een mazzeltje waardoor ik een halfje zou kunnen halen. Het liep anders. Mijn tegenstander speelt Slavisch waar ik absoluut niet op voorbereid ben. Op zet zeven (!) maak ik de kapitale fout door mijn paard op d7 te zetten.

1. d4 Nf6 2. Nf3 d5 3. e3 Bf5 4. c4 c6 5. Qb3 Qc7 6. cxd5 cxd5 7. Bd2 Nbd7

Eigenlijk is er vanaf dat moment geen redden meer aan. 8. Nc3 e6 9. Nb5 Qb8 10. Rc1 Bd6 

11. Rc8+ 1-0

Ik zet de loper op d6 en zie direct dat ik kan opgeven. Dit is een van de twee slechte partijen die ik ooit gespeeld heb. Ik kan me een partij eerder herinneren tegen Peter Boll, maar die was intern en had iets minder impact. Excuses zijn er niet, ik had de avond ervoor in een Eindhovense brouwerij met speciaalbier doorgebracht en te weinig nachtrust. Ik die middag nog een aantal snelschaakpotjes gespeeld die niet goed waren, had mijn consumptiebon vergeten in te leveren en mijn jas met notitieblok laten liggen. Een dag om snel te vergeten (wat niet gaat lukken) dan maar vooruitkijken en hopen dat het in de toekomst beter gaat.

Voor de volgende wedstrijd heb ik toch wel weer goede hoop. Dat heb ik bijna altijd. Alle bijna´s kunnen ook zomaar weer eens de goede kant op swingen al is enige oplettendheid van ons bij de kantelmomenten in de partijen dan wel handig. En bijna schijnen de vakanties ook over te zijn. Bijna is Peter al met pensioen. En ook bijna is de staar van Hans verholpen en Job heeft bijna alweer het gat in zijn repertoire gedicht en Martien heeft bijna al de halve marathon gelopen, waardoor hij zich nu weer op schaken kan gaan richten. Bijna. Ik heb dan al bijna vertrouwen in de volgende wedstrijd.